مقدمه :
قدر مسلم باید اذعان داشت که در ایران باستان و نواحی مختلف آن ( از جمله آذربایجان )، آئینها و مراسم ویژه ایی در مناسبتهای گونا گون اجرا می شده و با کمال تاسف بسیاری از آنها منسوخ شده اند و یادر نقاط دور افتاده به صورت محدود اجرا می شوند .این امر ضروری می نماید که با تعریف آئین و شناخت انواع آن ، نگرشی دقیق و دوباره به این مقوله انداخته و در راستای احیای آن گام برداشته و کوشا باشیم . باشد که با تدبر در آئین های سنتی و مراسم بومی و شناختن وشناساندن آن ، در گشودن معبر برای تفکر نسل حال و آینده ، سهیم باشیم .
آئین چیست ؟ .....
منوچهر اکبرلو ، منتقد و مدرس دانشگاه در تعریف آئین چنین می گوید :
آئین ، شکلی از معرفت است .اسطوره و آئین ، تجسم دریافت یک قوم از جهان است و نیز می کوشد " انسان و رابطه " اورابا جهان تعریف کند .
آئین ، یک روش تعلیم است .اجرای آئین ، وسیله ای برای انتقال دانش و سنن یک قوم به نسلهای بعدی است
آئین ،برای مهار کردن هر چه بدی وبلاست از نیروهای فراطبیعی بهره میگیرد
آئین ، نیروهای فراطبیعی را تقدیس کرده و سپاس می گوید .
آنگونه که " جوزف کمپل " می گوید ، آئینها به سه دسته تقسیم میشوند : آئینهای لذت ، قدرت ، وظیفه ، البته هستند آئینهایی که تر کیبی از این سه دسته اند .
ایران به عنوان بخشی از تمدن کهن بشری ، سرشار از آئین هاست .
آئین ونمایش:
آئینها در بسیاری از موارد شالوده نمایشی دارند ، زیرا جملگی آنها ترکیبی هستند که برای " نمایش " به وجود آمده اند.چیزی که باید دیده یا شنیده شود .و با تماشاگرانی حاضر ..تماشاگرانی که بسیاری از ویژگی های مخاطب نمایش " را در خود دارند.مراسم آئینی ، متشکل است از کنشی بسار نمادین و استعاری .
این همه را گفتیم و اکنون جایی است که باید بگوییم :آئین به شکل مشخص و تعریف شده اش ، جائی در صحنه تئاترندارد
از آئین می توان اقتباس کرد . می شود از آن الهام گرفت . آئین را می توان دستمایه گرفت .
اما اجرای کامل یک آئین ،هر چند تماشایی و هر چند نمایشی ، اختلاط دو جنس ناهمگون است و محصول ، هیچ مقوله مشخصی نخواهد شد و نتیجه نخواهد داد.
اجرای مراسم نیایش ، این آئین نوروزی و آن رقص بومی ، نه تنها به نمایش بومی ختم نخواهد شد بلکه هم آئین هم نمایش را غلط انداز خواهد ساخت .آئین فقط یک منبع اقتباس است .منبعی غنی و پر مایه ، جز این راه به خطا خواهیم برد .
در ادامه به انواع آئین در ایران باستان خواهیم پرداخت ..ما راهمراهی کنید